سفری به خانه ای زینت الملوک
در بین تمام جاذبه های خارق العاده که هر یک در گوشه ای از شهر شیراز جلوه گری می کنند، خانه زینت الملوک بخاطر داشتن حال و هوای آرامش بخش و هنر و معماری منحصر به فرد از جایگاه ویژه ای در جذب گردشگر برخوردار است.
زینت الملوک کیست ؟ زینت الملوک یکی از دختران حبیب الله قوام بوده که بخاطر نیکوکاری ها و انجام کارهای خیر به خوش نامی شهرت داشت و این خانه را علی محمد خان قوام الملک دوم برای وی به مدت ۱۲ سال ساخت. این خانه یکی دیگر از جاذبه های شیراز می باشد که از دوره قاجار به جای مانده و سبک و روش خاصی در معماری آن به چشم میخورد و در بهار و اردیبهشت بهترین چهره از آن را می توانید مشاهده کنید.
خانه زینت الملوک کجاست ؟ خانه زینت الملوک در خیابان لطفعلی خان زند شیراز و ضلع غربی بنای تاریخی نارنجستان قوام واقع شده و به فاصله یک کوچه از خانه قوام قرار دارد. این دو خانه از طریق یک دالان زیرزمینی که در آن زمان محل رفت و آمد محارم بود، به یکدیگر مرتبط هستند.
معماری خانه زینت الملوک
ورودی خانه زینت الملوک تزئیناتی دارد؛ معرق کاری شده است، از هشتی که عبور می کنید، راه رویی وجود دارد که با زاویه شمال شرقی وارد حیاط بنا می شود. در حیاط هم دو باغچه زیبا و حوضی بزرگ و کوچک وجود دارد. تزئینات خانه زینت الملوک هم دیدنی و قابل اعتناست.
در قسمت بالایی ساختمان می توان شاهد کاشی کاری‌هایی بود که به شکل هلالی و در هفت رنگ مختلف قرار گرفته اند. تصاویر و نقوشی هم در بنا دیده می شود. برای مثال، نقش‌هایی از خورشید، دو فرشته، دو شیر با شمشیرهایی در دست و آیه ای از قرآن بر دیوارها وجود دارد. آیه ای که گفته شد به این شرح است: «نصر من الله و فتح قریب ».
بخش های متفاوت از خانه زینت الملوک
ورودی
هنر به کار رفته در خانه های قدیمی ایران را می توان از همان نقطه ی ورود به آنها و در، در و دیوار و سقف هشتی مشاهده کرد و خانه زینت الملوک نیز از این امر مستثنی نخواهد بود.
سردرِ زیبایی که تنوع زیاد در رنگ ها و دو شیر زرد رنگ در وسط آن ناخودآگاه توجهتان را به خودش جلب خواهد کرد، در کنار فرشته های موجود در طرح باعث شده اند تا سردر این خانه رنگ و جلوه ی خاصی پیدا کند. آیه ی قرآن قرار گرفته شده در آن نشان دهنده ی پایبندی به اعتقادات مذهبی در اهالی این خانه می باشد.
حیاط
مانند تمام خانه های ایرانی که در شهرهای مختلف نمونه های زیادی از آنها به چشم میخورند، دو حوضچه ی آبی فیروزه ای بخش اصلی در حیاط این خانه محسوب میشود که با گلدان های شمعدانی حال و هوای بی نظیری پیدا خواهد کرد. درختان سرسبز و گل و گیاه موجود در دو باغچه چهره ای زیبا به این خانه می بخشند که در کنار ارازه های آجری و مشبک، دیدنی میشوند. شور و حال و شلوغی حیاط خانه زینت الملوک در روزهای عزاداری محرم در سالهای دور را امروزه می توانید در نوروز و فصل های توریستی مشاهده کنید که گردشگرانی از اقصی نقاط دنیا بازدید از این خانه را در برنامه ی سفر خود قرار می دهند.
اتاق ها
از پله های داخل حیاط که بالا میروید، به طبقه ی اول میرسید که گرداگرد آن را ۲۰ اتاق فوق العاده زیبا که نقش و نگار زیبایی در در و دیوارهای آن به چشم میخورد، فرا گرفته است. پیشنهاد می کنیم با ورود به هر یک از اتاق های این خانه تنها به پنجره های ارسی با شیشه های رنگی و گچبری و رنگ و لعاب روی دیوارها توجه نکنید و کمی سرتان را بالاتر ببرید تا یکی از خارق العاده ترین سقف ها را مشاهده کنید. تمام گردشگرانی که از این خانه بازدید میکنند، سقف چوبی پر از نقاشی در اتاق ها را منحصر به فردترین بخش می دانند و نباید براحتی از کنار آن گذشت. جالب است بدانید که تمام ۲۰ اتاق این خانه از داخل به هم راه دارند و براحتی می توانید در بین تمام آنها به گونه ای جا به جا شوید که کسی از داخل حیاط متوجه این رفت و آمد نشود.
تالار شاه نشین
تالار اصلی یا شاه نشین همان طور که از نامش مشخص است، مهم ترین بخش از خانه محسوب میگردد که محل برگزاری جلسات و میزبانی از افراد مهم و مهمانان ویژه بوده است. درست مانند عمارت های قدیمی تهران که آیینه کاری در آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد، در این خانه نیز هنر آیینه کاری و تلفیق هنر ایرانی و اروپایی بر روی نقاشی های موجود روی دیوار به چشم میخورند. لحظه لحظه ی حضور در این خانه را جدی بگیرید و سعی کنید از هیچ بخش آن براحتی عبور نکنید، چون هر گوشه از آن دنیایی از زیبایی می باشد که شاید در هیچ جای دیگری از دنیا نتوانید مثل و مانندش را پیدا کنید.
زیرزمین
زیرزمین خانه زینت الملوک به دلایل مختلفی امروزه بسیار مهم بوده و میزبان گردشگران زیادی می باشد که می توان به وجود موزه ی مشاهیر در آن و همچنین وجود در برای ورود به باغ نارنجستان اشاره نمود. اهالی این خانه که خاندان قوام بوده اند، از طریق این در به باغ نارنجستان وارد میشده اند و برای رفتن به باغ نیازی به خارج شدن از منزل نبوده است.
زیرزمین بزرگ این خانه با آجرکاری‌های بسیار زیبا که سرتا سر بنا را پوشش می‌دهد، در گذشته به عنوان مکانی برای نگهداری مواد خوراکی و دیگر وسایل مورد استفاده قرار می‌گرفته است. همچنین این بخش خانه برای کمک به تهی دستان و بینوایان و امورخیریه ویژه بانوان کاربرد داشته است.
در اینجا بخوانید : همه چیز درباره نقش رستم
موزه مشاهیر خانه زینت الملوک
به مرور و روی کار آمدن حکومت های مختلف خانه زینت الملوک کاربری اصلی خود را از دست داده و در سال ۱۳۷۳ به عنوان موزه ی مشاهیر معرفی گردید و بازدید از آن برای همه فراهم شد. موزه ی مشاهیر در زیر زمین این خانه قرار گرفته که آجرکاری های موجود در آن در کنار تندیس مشاهیر و مفاخر شیراز باعث جذب افراد زیادی شده است. به محض ورود به این موزه، ابتدا مجسمه ی زینت الملوک را مشاهده خواهید کرد و با قدم گذاشتن داخل موزه، ناخودآگاه به یاد موزه ی مادام توسو در لندن خواهید افتاد.
از جمله مجسمه های موجود در این موزه می توان به مجسمه ی دختر کوروش، دختر سعد بن ابوبکر بن سعد زنگی، حافظ، روزبهان بقان، باربد (موسیقی دان دوره ساسانیان)، کریم خان زند، لطفعلی خان زند، حافظ و سعدی اشاره نمود.
